Carita Pondok Sunda: Lalakon Pondok Lalakon

Carpon Dhipa Galuh Purba

Sumpah Nung, lain uing anu ngareuneuhan manéh téh. Teuing lamun Si Dayat atawa Si Oji mah. Apal sorangan meureun, harita uing mah ngajungkel di dapur, weureu udud ti Si Dayat téa. Uing teu apal naon anu kajadian di kamar peuting harita. Da basa éling ogé, geus euweuh sasaha. Piraku deuih, manéh teu apal ka nu ngarangsadan baju. Atawa manéh ogé sarua teu éling kitu? Pokona mah teu merenah mun manéh nuduh uing. Wani dibuktikeun uing mah. Sing karunya wé ka uing, ulah disakompet-daunkeun. Uing mah jelema teu boga, ulah dibabawa.
Sakitu ti uing.
“Bener ieu téh tulisan Si Obay?”

“Enya, piraku bohong. Ténjo wé atuh guriwekna, sakitu goréng kitu. Ti baheula ogé si éta mah teu kungsi alus nulis!”

“Teu percaya aing mah!”

“Kumaha dinya wé. Da déwék mah ngan mangnepikeun. Ukur kapihapéan.  Tanyakeun baé ka nu nyieunna, ari teu percaya mah!”

"Heueuh, lamun aya mah bungkeuleukanna, aing ogé moal kudu nanya ka sia. Ké, ari jawaban Si Dayat kumaha?”  

“Sarua wé teu ngaku. Ngan henteu nyieun surat cara Si Obay. Malah Si Dayat mah, najan dipariksa ku dokter ogé daékeun,”

“Ari Si Oji?”

“Tah, si éta mah rada arapap-eureupeup ngajawabna téh,”

“Tah, tah…tuluy kumaha? Biasana anu boga dosa mah da sok kitu,” 

“Ah, teu kudu héran. Apan Si Oji mah teu lancar nyarita. Tong boro ditanya sual nu kitu, nyarita sapopoé ogé balélol. Uing mah lain lalaki cunihin, kitu ceuk Si Oji téh. Dijamin bujang tulén cenah. Wani pisan najan dipariksa tuur ogé,”

“Sugan garélo kabéh. Cik inget-inget deui, saha baé anu peuting éta saré di dieu téh?”

“Euweuh deui, ukur genepan; Si Enung, Si Oji, Si Obay, Si Dayat, manéh, jeung ... déwék. Tapi apan déwék mah ukur nepi ka tengah peuting!”

“Heueuh, da aing ogé teu nuduh ka sia. Ngan cik wé atuh pangmikirankeun. Susuganan bisa kadétéksi ku itungan sia,” 

“Teuing lah, poék.”

*

“Pokona mah salah saurang kudu aya anu daék ngaku. Lamun henteu, hartina urang bakal cilaka kabéh,”

“Atuh manéh wé anu ngakuna,”

“Embung teuing aing mah, da teu rumasa!”

“Da kabéh ogé euweuh anu rumasa,”

“Nya enggeus atuh lamun kitu mah. Tinggal ngadagoan aya pulisi anu rék néwak urang saréréa. Mangkaning manéh mah bakal katambahan ku kasus daun ganja,”

“Ah, da anu meulina ogé Si Dayat jeung Si Oji,”

“Apan manéh anu nitahna,”

“Ké, ké, lain harita téh duitna mah ti manéh.”

“Meunang ngéclok ti Si Obay,”

"Aéh heueuh, na ka mana atuh Si Kéhéd téh? Kalah hayoh ngaleungit. Euweuh solidaritasna pisan mangkeluk téh…"

"Nya teuing, da saprak poé mangkukna mihapékeun surat ogé, can kungsi panggih-panggih deui déwék mah,"

"Ma… ma… mabrur, aéh mabur sigana mah, ka…ka… imah lanceukna,"

"Dasar jalma borangan! Acan nanaon, geus mabur tiheula…"

"Geus gandéng lah, tong hayoh baé ngomongkeun Si Obay.  Geus puguh Si Éta mah bebenguk. Nu kudu dipikiran ayeuna mah, kumaha carana engké nyanghareupan  pulisi. Urang saréréa sarua bakal dituding kasus ngagadabah Si Enung jeung perkara daun ganja,”

“Heueuh, tapi déwék mah da moal parna teuing dihukumna ogé. Sing wani péngkor, déwék mah teu ngagadabah Si Enung,”

“Nyao lah. Aing mah lieur. Kuma béhna wéh atuh ari kitu mah...”

"Sarua, déwék ogé lieur,"

"Komo uing,"

“Rék ka marana sia téh?”

“Aing mah rék ka masigit. Rék tobat ka Gusti Alloh. Kapok aing mah kikituanan téh. Cadu tah, sing ditawaran ogé, moal daék sakali-kali deui,”

“Aing ogé tadi peuting geus tahajud,”

“Ké, ari salat tahajud téh, sabara rakaat nya? Asa hayang nurutan…”

“Kumaha manéh wé, rék sarébu rakaat ogé. Tah, baca ku sorangan bukuna, tapi ulah leungit, da aing keur ngapalkeun doa Nurbuat,"

"Na kumaha kitu watekna, doa Nurbuat téh?"

"Apan sia hayang salamet, lin?"

"Oh, enya ngarti ari kitu mah. Ku aing diinjeum heula sapeuting. Tapi kélanan, geuning ieu téh maké tulisan arab. Teu gableg nu maké aksara latén?”

“Euweuh. Da kitu ari kebluk diajar ngaji mah, teu bisa maca arab-arab acan,”

“Enya, baé lah. Rék nitah ditulis wé ku adi aing,”

“Heueuh, geura jor kadituh marantog! Omat, mun aya nu nanyakeun aing, ulah dibéjakeun aya di imah. Aing rék ngawirid nepi ka isuk. Tutupkeun deui pantona siah! ”

*

“Saha éta téh nu keketrok?”

“Boa-boa pulisi...”

“Tingali heula ka dituh. Tong waka ngeleper kitu sia téh!”

“Geuning manéh ogé siga nu reuwas?”

“Hayoh tingali ku sia! Kalah loba ngomong geuning? Aing ké nyusul, rék nyokot heula kopéah,”

“Bedus téh! Geuning Si Dayat,”

“Na atuh maké jeung keketrok sagala rupa sia téh? Biasana ogé sok langsung geblus,”

“Ari sugan téh dikonci atuda. boga  udud, teu?”

“Manéh mah baku, unggal-unggal téh ngan ménta udud. Na iraha rék méréna atuh?”

“Apan ké peuting, wang udud lieur deui. Kabeneran aya kénéh sésa harita,”

“Cik atuh ari ngomong téh, tong padu kecemplung baé. Nyaho kaayaan keur genting kieu. Aing mah geus moal kagoda ku nu kararitu patut deui,”

“Enya bener, aing ogé geus tobat,”

“Genting nanahaon? Aman ayeuna mah,”

“Aman kumaha manéh téh?”

“Si Enung-na ogé teu ngalapor ka pulisi,”

“Na saha anu daék tanggung jawabna? Si Oji?”

“Si Oji nanahaon. Jajalmaan nu kitu mah! Tuh geuning datang...”

"Ha ha ha…! Bé…bé…béak…aéh, bébas euy!"

"Cik jempé sia téh, Oji! Sok ngaromong heula atuh kadinyah! Aman téh, aman kumaha?"

"Heueuh, bébas téh, bébas nanahaon?"

"Ssssi…Si… Sieuh, aéh…"

"Cik atuh ku sia écéskeunna, Dayat!"

“Enya kieu, Si Enung mah kamari ogé geus indit ka kota. Béjana rék tuluy milu digawé jeung bibina,”

"Alhamdulillah. Sukur atuh ari kitu mah. Tapi kumaha engké lamun palebah orokan?"

“Nyao teuing urusan nu kararitu patut mah. Pokona urang saréréa geus aman. Perkara Si Enung rék ngajuru di mana baé ogé, éta mah lain urusan urang ieuh. Komo deui uing mah da teu mais, teu meuleum. Teuing ku saha reuneuhna ogé,”

“Komo aing, teu ngarey-ngarey acan,”

“Enya, geus wé teu kudu loba catur deui ayeuna mah. Jep, baé jempé. Mending ogé ayeuna mah wang pésta deui,”

“Hayu. Asal ulah mawa awéwé lah, matak ngariweuhkeun,”

“Lain manéh téh geus tobat?”

“Sakali deui wé. Nyacapkeun kapanasaran wungkul, hayang nyobaan dicampuran ku émrin,"

"Dasar nu gélo!"

"Ha ha ha…! Kabayang bakal resepna, mun aya Si Obay,"

"Teu hayang wawuh deui, aing mah!"

*

Fotografer: Syahdarina




"Enung?!"

"Enya kuring. Ku naon mani siga nu hookeun kitu ning?"

"Euh… iraha ti… ti kota?"

"Ti kota tujuh puluh siah. Tos ti leuweung, kuring mah,"

"Ti leuweung?"

"Enya ti leuweung. Geuning maranéh mah siga nu senang-senang baé? Ituh-ituh, Si Dayat jeung Si Oji téh keur télér? Apan cenah keur genting?"

"Ki…kieu, Nung, ulah waka lapor ka pulisi…"

"Pulisi? Sugan gélo. Piraku kuring lapor ka pulisi mah? Sakieu geus balangsakna asruk-asrukan ka jero leuweung,"

"Ké, kumaha maksud manéh téh, Nung?"

"Heueuh apan kuring téh dipapagkeun ku Si Obay. Tuluy dibawa apruk-aprukan ka jero leuweung, nyingkahan pulisi. Jaba kuring téh riweuh deuih jeung Si Obay mah. Piraku di jero leuweung kalah ngajakan kawin,"

"Ké, ké, asa pabeulit kieu ieu téh. Tuluy kumaha? Jadi hayang nyaho caritana aing mah,"

"Nya najis teuing kuring mah. Kieu-kieu ogé, ari ka lalaki mah tara pararadu. Daék sotéh ka manéh wé kuring mah, pédah beungeut manéh rada meueusan,"

"Tuluy?"

"Enya, bieu téh Si Obay geus kaleuleuwi. Ngadon rék ngagadabah kuring. Puguh baé kuring baruntak, bari tuluy lumpat satakerna. Jadina téh kalah riweuh ku dua, ku tilu,"

"Ah, enyaan koplokna téh ari kitu mah. Bener-bener ngariweuhkeun saréréa,"

"Na kumaha kitu?"

"Lah, geus engké deui nyaritakeunna. Ayeuna mah…"

"Ih, ulah di dieu atuh, euweuh kaéra pisan,"

"Kajeun, da keur haréés ieuh. Moal aréling téréh-téréh mangkeluk nu karieu mah,"

"Kumaha mun kuring reuneuh?"

"Geus jempé! Dikawin ku aing ogé…"

*

Sumpah Du, lain kuring anu maéhan Si Obay téh. Teuing lamun Si Dayat atawa Si Oji mah. Apal sorangan meureun, harita kuring mah ngalempréh di kamar, weureu udud ti manéh téa, boro-boro bisa ider-ideran ka jero leuweung. kuring teu apal naon anu kajadian sapeuting harita. Da basa éling ogé, geus euweuh sasaha. Piraku deuih, manéh teu nyaksian kuring. Atawa manéh ogé sarua teu éling kitu? Pokona mah teu merenah mun manéh nuduh kuring. Wani dibuktikeun ka pangadilan kuring mah. Sing karunya wé ka kuring, ulah disakompét-daunkeun. Kuring mah da pangawakan awéwé.
Sakitu ti kuring.

“Bener ieu téh tulisan Si Enung?”

“Enya, piraku bohong. Ténjo wé atuh guriwekna, rada ngeunaheun macana ogé!”

“Teu percaya aing mah!”

“Kumaha dinya wé. Da aing mah ngan mangnepikeun wungkul. Ukur kapihapéan.  Tanyakeun baé ka nu nyieunna teu percaya mah!” 

“Ari jawaban Si Dayat kumaha?”  

“Sarua wéh teu ngaku. Ngan henteu nyieun surat cara Si Enung. Malah Si Dayat mah, najan dipariksa sidik jari ku pulisi ogé daékeun,”

“Ari Si Oji?”

“Tah, si éta mah rada arapap-eureupeup ngajawabna téh,”
“Tuluy kumaha? Biasana anu boga dosa mah da sok kitu,” 

“Ah, teu kudu héran. Apan Si Oji mah teu lancar nyarita. Tong boro ditanya sual nu kitu, nyarita sapopoé ogé balélol. Uing mah lain lalaki barangasan, kitu ceuk Si Oji téh. Wani pisan najan dipariksa surat kalakuan baék ogé,”

“Sugan garélo kabéh. Cik inget-inget deui, saha baé anu peuting éta saré di dieu téh?”

“Ukur limaan; Si Oji, Si Enung, Si Dayat, manéh, jeung ... aing. Tapi apan aing mah ukur nepi ka wanci janari leutik!”

“Heueuh, da aing ogé teu nyangka ka sia. Ngan cik wé atuh pangmikirankeun. Susuganan bisa kadétéksi ku itungan sia,” 

“Teuing lah, poék.”

"Kélanan, ari Si Obay paéh téh, ceuk saha?"

"Ceuk Si Oji…"

"Geroan Si Oji-na!"

"Euweuh, geus mabur, teuing ka mana?"

"Ari ieu, surat ti Si Enung, ka saha mihapéna?"

"Ka aing,"

"Ti Si Enung atawa ti lanceukna?"

"Lain, da aing mah ti Si Oji."***


Milu reureuh di Saung Pangreureuhan, 2003





0/Post a Comment/Comments

Previous Post Next Post