Carpon - Carita Sabada Runtag - Pinunjul II - Hadiah Sastra Bujangga Maya 2008


Carpon A. Girang Pamungkas
Pinunjul II - Hadiah Sastra Bujangga Maya 2008

Di hiji kota, jam 16.30.

Langit témbong haleungheum. Haseup kulawu beuki kandel kabawa angin nu muter di awang-awang lelet nakeranan.

Panonpoé poé éta bet ngadadak pareum, bareng jeung pareumna jaringan listrik kota. Tiiseun, éstu taya jalma nu ngulampreng. Nu rajeun katémbong ngan wungkul mobil panser nu ngabelesat meulah jalan.

Da bubuhan lalu-lintas keur meujeuhna kosong haronghong. Kari angin nu beuki ngadudud ngahiberkeun runtah pelastik jeung kekebul.

Padahal waktu jarum jam masih kénéh dina angka tujuh mah, kaayaan wuwuh biasa waé. Kantor jeung toko mimiti baruka. Barudak sakola nu geus saged disaragam, rajeg di sisi jalan, bareng jeung pagawé-pagawé nu geus laluis meunang dangdan.

Mobil-mobil mimiti patinggeleser, kaluar ti garasina. Laju kabéh tamplok minuhan jalan-jalan protokol.

Di salah sahiji blok, hiji bapa-bapa anteng maca koran bari ngalepus surutu. Heuleut sababaraha blok ti dinya, pagawé toko keur ngelapan étalaseu.

Ari tatangga sabeulahna mah mimiti ngahirupan mesin mobilna. Sanggeus meundeutkeun panto garasi, geleser mobil sedan Heida 190-na maju. Mobil weuteuh kaluaran pabrik WVA. Hiji pabrik mobil nu geus ngadeg mangabad-abad.

Kawéntar ka mancanagara lantaran ngawasa dalapan puluh persen pasar internasional, anu sababaraha poé kaliwat ramé diarupat dina headline koran-koran terbitan ibukota, lantaran gajih buruhna dalapan bulan can dibayar.

Taya kila-kila nanaon. Kahirupan kota éstu anteng dina roda rutinitasna séwang-séwangan.

Waktu panonpoé lingsir ngulon mimiti riweuhna. Mangréwu-réwu jalma budal ti gedong-gedong jangkung, laju tumplek ka jalan. Pulisi cuh-cih ngatur parapatan nu amburasut, wuwuh nyocok ku kendaraan.

Di parapatan séjénna, mobil silitabrak lantaran itu ieu pada-pada gurunggusuh embung ngéléhan. Sora kelakson awor jeung sora haliwu mangréwu-réwu jalma.

Budak ceurik ditutungtun ku indungna, nu lalumpatan notog-notogkeun manéh, nu lalabuh tikusruk, nu kagencét dina panto lift, kaca peupeus kadupak, paburisat. Pangeusi kota bubar katawuran, bari mawa beungeut pias ngemu kaketir nu tan pohara, lir nu nyanghareupan poé kiamat.

Kabéh ngarénjagna téh sanggeus unggal chanel telepisi nyiarkeun pidato langsung ti ibukota nagara. Acara nu keur meumeujeuhna ramé ku iklan jeung pilem, kabéh ngadak-ngadak ragem nayangkeun hiji jalma begung dibarét beureum, ngembarkeun maklumat dina podium.

Di tukangna rajeg ngabaris jalma-jalma begung lianna bari nyalorén bedil otomatis.

“Presiden ku kami geus diamankeun, Istana Nagara ku kami geus kakawasa!”

Éstu reuwas eusining nagara, tinggar kalongeun ngadak-ngadak alah batan diponcongok maung. Sakedét nétra di ditu di dieu rahayat pahibut teu puguh. Di unggal kota séah: Pamaréntah runtag! Présidén dikudeta! Revolusi bitu di Ibukota!

Huru-hara nerekab ka unggal kota, ngajarah wawangunan jeung gedong-gedong jarangkung. Dina itungan jam, kota-kota salin jinis jadi naraka. Nu pawéy kana treuk surak ngaguruh bari ngabekas-bekaskeun bedil.

“Ganyang! Ganyang! Ganyang!”

Peutingna dimimitian aturan jam malam. Kota-kota simpé, dilimpudan kakeueung jeung poék meredong.

***

Geus sabulan taya cahya. Di tanggul walungan handapeun kota, katémbong seuneu lilin kakalicesan, disanghareupan ku dua urang galandangan. Bajuna rubat-rabét, awakna karuleuheu, saliwatan mah geus teu mangrupa jalma deui.

“Nya ayeuna meureun uga tĂ©h ngabuktina,” cĂ©k nu pangkolotna, bari ngarĂ©nghap.

“Uga naon?” Tanya nu sirahna butak, bari ngalieuk.

“Uga ti alas peuntas, nu ngaguar masalah adeg-adeg nagara.”

Si Butak neuteup bangun panasaran.

“PĂ©dah di luhur ayeuna keur ramĂ©?”

Manéhna unggeuk.

“Kumaha kitu eusina?”

Manéhna ngalieuk. Dua galandangan paadu teuteup.

“CĂ©nah baheula, kira-kira tilu ratus taun ka tukang, kungsi aya hiji jalma ti dunya kulon anu nyieun ramalan. CĂ©nah, jaga lamun jungkrang beuki ngalewangan, gawirna beuki ngajauhan, tanghara nagara bakal aya nu ngarurud.”

Si Butak ngahuleng ngaraga meneng.

“Kumaha cĂ©nah pihartieunana eusining uga tĂ©h?”

“Kurang leuwih kieu meureun: kajadianana nagara ambruk tĂ©h lantaran nu malarat tambah ngabeukahan jeung tambah katalangsara, sedeng nu beunghar jumlahna beuki nyaeutikan tur beuki karokomoan. Nu baleunghar nyekel kakawasaan bareng jeung nu ngawasa nagara. Ari nu malarat ukur dijieun sapi peresan. Tah, cĂ©nah, lamun kaayaan geus siga kitu, tanwandĂ© bakal kajadian babaruntakan nu rohaka kacida. Moal bisa disinglar deui ku singsaha baĂ© ogĂ©.”

Reg eureun heula sakeudeung. Bangun aya nu dipikiran. Ngarénghap panjang, tuluy neuteup umpalan cai walungan nu katara hideung kentel semu beureum, lantaran pacampur jeung radioaktif tina mangpirang-pirang instalasi jeung réaktor.

“Ngan hiji nu teu disabit-sabit ku Ă©ta jalma tĂ©h. Lamun enya ieu kaayaan tĂ©h mĂ©mang cocog jeung eusi uga tĂ©a, sabaraha nyawa nu bakal jadi tandonna,” cĂ©k manĂ©hna deui, halon.

“Enya meureun, kangaranan ganti pamarĂ©ntah mah cĂ©k dina sajarah gĂ© kudu dicukangan heula ku bayabahna getih,” si Butak ngĂ©ngklokan.

“Leuwih ti bayabahna getih malah. Banjir getih saenyana mah.”

“Rohaka kacida kitu?”

“Enya. Da cĂ©nah cĂ©k bĂ©ja ti luhur, sakur pangeusi kota anu hirupna beukah mah bakal dipĂ©rĂ©nan. Kaom pergerakan geus nyieun garis wates antara musuh jeung batur perjoangan.”

“Naha bet kabĂ©h dipĂ©rĂ©nan?”

“Sabab hirupna geus kangeungeunaheun teuing. Nu kitu cĂ©nah asupna kana kolom musuh.”

“Atuh meureun bĂ©ak masarakat tĂ©h?”

“Teu jadi halangan najan bĂ©ak satengah nagara gĂ©, asal nu nyĂ©sa murni kaom revolusioner. Sabab cĂ©nah anu mĂ©ntalna borjuis-statusquo mah, daripada disina angger hirup, leuwih hadĂ© dimusnahkeun, lantaran bakal ngahalangan tumuwuhna rĂ©volusi. Da cĂ©nah engkĂ© gĂ© revolusi bakal nyieun sistem masarakat anyar nu adil palamarta. Iwal ti lamun manĂ©hna taluk, jeung daĂ©k ngabdi kana pamarĂ©ntahan nu anyar. Tanwande bakal dihampura.”

Manéhna ngarénghap panjang, ngawahan deui piomongeun.

“Ngan meureun wayahna, harta milik pribadina bakal dijabĂ©l ku nagara. Lantaran cĂ©nah Ă©ta nu dijieun paneumbleuhan tĂ©h. Da tampolanana, pangabutuh sarĂ©rĂ©a dihak ku manĂ©hna. Sabodo nu lian teu kabagĂ©an. Butuh, wayahna kudu daĂ©k ngantay. Henteu butuh, jung indit.”

Eureun deui sakeudeung, lantaran pibatukeun teu kawawa nyelek dina tikorona. Ohék, ohék manéhna batuk. Kecrot diciduhkeun. Reuhakna geuneuk semu beureum. Tuluy engap-engapan néangan hawa teureuyeun.

“Ti mimiti ayeuna rahayat mah geus moal ngaboga-boga deui. KabĂ©h dikawasa ku nagara,” cĂ©k manĂ©hna bari ngarahuh, tuluy ngarĂ©nghap panjang. Neuteup deui umpalan cai walungan. RĂ©t kana awakna nu mĂ©h bĂ©ak digorogotan panyakit. Totol-totol hideung pikagilaeun. Kitu deui awak nu sĂ©jĂ©nna, anu keur nyalangkĂ©rĂ© tibra dina tĂ©mbok tanggul, lir nu sadrah ngadagoan malakal maot.

 “TĂ©tĂ©la, umatna nu geus tumpur mangabad-abad, ayeuna bakal hirup deui. Ajaranana nu geus lila diruang, ayeuna dilaludang deui,” pokna, laju rĂ©nghap ranjug.

Sakedapan simpé. Si Butak ngusapan sirahna, anu beuki carang ku buuk. Ras manéhna inget kana kajadian sawatara taun katukang. Sanggeusna salasahiji instalasi ngabeledug, manéhna disilibkeun ka handapeun kota.

Pohara nyeri haténa, asa dianggap runtah. Asa dianggap sasalad masarakat. Padahal manéhna baheula anu milu tihothat ngawangun kota. Manéhna pisan nu milu dug hulu pet nyawa ngawangun instalasi. Ti mimiti ngadegkeun tug nepi ka ngurusna.

“Lamun enya rĂ©volusi tĂ©h ngabĂ©la rahayat leutik, naha atuh urang lain milu guyub jeung nu di luhur?” Tanya si Butak deui.

Bet tuluy ngalieuk. Neuteup anteb sakedapan, bangun nu nganaha-naha ka si Butak.

“Naha bakal ngajamin bisa mĂ©mĂ©rĂ©s kaayaan kitu pamarĂ©ntahan nu anyar tĂ©h?” CĂ©nah halon. “Geus jareneng mah bakal poho ka rahayat. Éta geus kabuktian dina sajarah. Pirang-pirang nagara kungsi kitu. Rusia, Cina, kaasup nagara urang, basa merdĂ©ka taun 45. Saksian wĂ©, sakeudeung deui gĂ© bakal parebut, hayang bancakan jeung pada baturna sorangan. RĂ©volusi bakal ngahakan anakna sorangan.”

“Jelema mah ukur bisa nyieun cita-cita hĂ©bat, anu ngahaja digantĂ©lkeun di langit pingpitu. Bari dina prak-prakanana mah remen teu kataĂ©kan. Da hambalan nu geus ngagulusur nangtung tĂ©h paheula-heula naĂ©kan, tangka silih jejek sirah jeung pada baturna. Nu katalangsara mah angger nu di handap, nu nyekelan hambalan sangkan angger ajeg. Teu welĂ©h kitu dina sajarah mah.”***


0/Post a Comment/Comments

Previous Post Next Post