Béntang Baranang di Langit Pasundan


Ku DHIPA GALUH PURBA

KAWASNA mah henteu kaleuleuwihi upama MAW Brouwer, Kolumnis Walanda, anu mapandékeun gumelarna lemah cai Pasundan téh dina mangsa Gusti Nu Maha Agung nuju imut ngagelenyu; “waktu Tuhan tersenyum/ lahirlah Pasundan”. Mungguhing hiji wewengkon nu alamna éndah dibarung ku tiis tingtrimna suasana, matak nyegerkeun satungkebing rarasaan; lénglang gumayang panyawang. Lemah sugih, cai cur-cor ngagenyas hérang, matak betah  ngahunang-ngahening. Puji sukur ka Gusti Alloh SWT, anu parantos nyiptakeun lemah cai Pasundan, geusan jadi bali geusan ngajadi para luluhur kuring tug nepi ka kuring (mun diwidian ku Nu Maha Agung mah, kahoyong téh kalebet anak incu kuring).

Pasundan, Pasundaan, Padusunan, Paadu suhunan. Luyu sareng cariosan sepuh kapungkur; Bandung (bakal) heurin ku tangtung. Mémang kiwari jadi kanyaan, Pasundan minangka hiji wewengkon nu jadi pilihan para mahluk mulya ciptaan Gusti Alloh SWT. Pang kitu ogé, tangtosna Pasundan dianggap pangloyogna tur pangmerenahna geusan ngalalampah nyorang hideung bodasna carita kahirupan. Malah boa-boa, di sagédéngeun urang téh, seueur wargi urang nu ngantay, hoyong nyeuseup wangi anginan-anginan nu sumeleber nyambuang di patamanan Pasundan.

Ching, Si Kabayan téh mémang idola kuring. Teu éra mikaresep Si Kabayan. Pédah éta mindeng kacaturkeun Si kabayan pangedulan; hudang saré sangeunahna, kedul digawé, jeung réa-réa deui sipat nu dianggap négatip. Padahal di satukangeun éta, aya pesen moral nu kudu diteuleuman ku saréréa, nu ngaku micinta Pasundan. Da puguh di Pasundan mah kacida leubeutna ku kabeungharan alam, nya teu kedah ngémutan pikeun ngarobah alam Pasundan jadi alam métropolitan. Mun kongang  nyarita mah, Si Kabayan téh pasti nyebat kieu: “Mending piara baé alam urang, mending mumulé, batan diranjah tur diruksak mah…” Kabuktian, apan anu jadi marga lantaran puseur dayeuh Pasundan sering kabanjiran, longsor, tug dugi kaurugan runtah? Ieu téh éstuning alatan rupaning pangwangunan, anu henteu miroséa kana alam.    





Puseur dayeuh Pasundan téh kiwari mémang tos henteu pati éndah deui. Gedong-gedong nu narangtung ngajulan langit, jalan aspal nu ngaléléd padumukan dulur kuring, tug nepi ka hébosna kebul kenalpot kandaraan nu mengpekan pangambung, ngajadikeun ngarasa rupek, rudet.  Padahal, upama aya dulur ti mancanagara nganjang ka dieu, pasti tujuanna mah hoyong reureuh dina katingtriman Pasundan. Teu tiasa ayeuna mah, Parijs Van Java (Bandung) atawa Swiss Van Java (Garut), kari waasna, kantun panineungan.

Kantenan perkara alam anu tos ruksak ku ayana pangwangunan. Dikiruhan deui ku ngaran-ngaran wangunan anu ngarajul langit téa. Mangga tengetan ngaran-ngaranna, bet asa jarauh tina ciri has Pasundan. Aya Bandung Super Mal (BSM), Bandung Electronic Center (BEC), Bandung Trade Center (BTC), International Trade Center (ITC). Duka kumaha nasib dulur-dulur nu daragang di Pasar Ciroyom, Pasar Ujungberung, sareng sajabina.  Para inohong Dayeuh Pasundan, bet kapireungpeunan ku kumelipna banda ti lembur batur. Padahal nu perelu dipikareueus téh tangtuna ogé nu mibanda ajén tradisional asli dayeuh Pasundan. Keur kuring sakuringeun mah asa ariringgis rék asup ka center-center-an téh, najan mekel lampu sénter.

Ching, taun kamari, kuring banget ngarasa bungah, basa anjeun ngawilujengkeun milangkala kuring anu ka-27. Malah mani ti anggalna mula, tilu poé saméméh poé pancegna. Iwal ti éta, implik-implikna anjeun ngucapkeun wilujeng milangkala pikeun Puseur Dayeuh Pasundan anu ka-194. Nuhun, anjeun apal yén poénan milangkala kuring téh mareng pisan sareng milangkala Puseur Dayeuh Pasundan, ping 25 Séptémber.

Tadina mah kuring téh rada hémeng, pédah anjeun ngawilujengkeun ti anggalna mula, ping 22 Séptémber 2004. Manawi téh anjeun ujug-ujug katarik ati kapentang asmara ku kuring. Ari hég, anjeun mah ukur sakalin nitah maca Kompas, anu medal poé harita. Barang diilikan, aya warta ngajeblag kalayan dijudulan “Pariwisata Bandung Mengabaikan Seni Budaya”.  

Dina éta warta anu ditulis ku wartawan “Y09” téh, aya sawatara tokoh nu nembrakeun rasa kuciwa tur manghanjakalkeun kana pangwangunan Puseur Dayeuh Pasundan. Saperti anu dikedalkeun ku Enok Maryani, ahli geografi pariwisata ti Sekolah Tinggi Ekonomi Pariwisata Yapari-Aktripa, warisan budaya mangrupa wangunan heubeul nu ngandung arsitektur ahéng, kuduna mah ditangtayungan, lain kalah dijieun  toko pakéan atawa factory outlet. Puguh baé  nu jadi pangirutna ogé, lain karya seni budayana, ukur kagiatan bisnis malulu.

Malah numutkeun Oding Kadarisman, Pupuhu Balai Kemitraan dan Pelatihan Tenaga Pariwisata Dinas Kebudayaan dan Pariwisata Provinsi Jawa Barat, kaayaan sarupa kitu téh henteu saukur di Puseur Dayeuh Pasundan wungkul, tapi méh di saban wewengkon Pasundan. Kaasup rupaning seni kaulinan barudak ogé, ayeuna mah ngiblatna téh tos ka urang deungeun, nu dianggap leuwih populér.

            Naon rupa anu diwartakeun ku koran Kompas téh, mémang henteu salah. Pasundan méh ilang dangiang, lantaran oriéntasi wisata nu dilalanyahan ku para inohong téh ukur kana bisnis, atawa écésna mah duit jeung duit. Duka lepat diajar masalah duit, duka kumaha. Pédah éta rupina mah, sok aya  kasebutna; ukur hayam nu teu beuki duit. Padahal sanés hartosna sagala rupa perkara tiasa diukur ku duit, da duit mah moal dicandak maot ieuh. Kataji ku buku Rich Dad, Poor Dad, karangan Robert T. Kiyosaki. Mémang teu pati nyambung sareng Seni budaya mah, tapi sakurang-kurangna bisa nuduhkeun yén jalma beunghar mah digawé téh lain néangan duit, tapi néangan luang jeung pangalaman.
Pamungkasna, ppama sakali mangsa anjeun sono ka kuring, tanggah w[ mangsa tengah peuting. Sawang béntang nu baranang di langit Pasundan. Margi jaman ayeuna mah kalintang ahéng. Ongkoh pangwangunan sakitu tos mekarna, kandaraan balatak minuhan jalan aspal, jalan layang, tapi ku kitu téh kalah ngalantarankeun urang atah anjang. Pamatuhan urang sami  di puseur dayeuh Pasundan, tapi ari tepung téh paling ogé sataun sakali.***

Ranggon Panyileukan,  1426 Hijriah

0/Post a Comment/Comments

Previous Post Next Post